Onderzoek onder dak- en thuislozen in de laagdrempelige opvang van het Leger des Heils (2015)

In opdracht van Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg heb ik een beeldvormend onderzoek verricht naar dak- en thuislozen in de laagdrempelige opvang in Heerlen en Dordrecht. In dat kader heb ik als arts-onderzoeker ruim 100 dak- en thuislozen gezien. Daarbij zijn een algemene anamnese en een biografische anamnese afgenomen en is een beoordeling gedaan op geleide van de Community Mental Health vragenlijst uit InterRAI. Bijna 60% van de mensen in de laagdrempelige opvang is al eerder dakloos geweest. Schulden zijn in de meeste gevallen de directe aanleiding geweest, waardoor mensen nu geen huis meer hebben. Maar psychiatrische problemen en/of verstandelijke beperkingen vormen in ruim 9 van de 10 gevallen het achterliggend probleem, dat ten grondslag heeft gelegen aan de maatschappelijke teloorgang.
De onderdiagnostiek en onderbehandeling zijn hoog. Dat is de meest opvallende uitkomst van dit onderzoek. Mensen krijgen daardoor verantwoordelijkheden toebedeeld die groter zijn dan ze kunnen dragen. Dit kan leiden tot onmenselijke omstandigheden. Ook voor de mensen die wel in zorg zijn ontbreekt het in veel gevallen aan een integrale benadering.
De verhalen van de mensen in dit onderzoek maken duidelijk dat de oorzaken waardoor deze mensen niet goed in kaart zijn gebracht zich niet beperken tot de opvang zelf, maar samenhangen met een ontoereikende signalering, toeleiding en toegang tot zorg. De gebrekkige zorg voor verwarde mensen kost de samenleving geld en brengt veiligheidsrisico’s mee. Een aanzienlijke groep vertoont intimiderend gedrag of pleegt daadwerkelijk geweld. In de analyse zijn de bouwstenen beschreven voor een sluitende aanpak, die inzet op betere zorg en op duurzaam herstel.

Het eindrapport over dit onderzoek is op 16 december door het Leger des Heils aan minister Schippers overhandigd. In de voortgangsrapportage over de maatschappelijke opvang van 16 december 2015 wordt het onderzoek aangehaald. Ook in 2016 lever ik in de rol van onderzoeker, adviseur of aanjager graag een bijdrage om de zorg voor deze kwetsbare doelgroep in Nederland te verbeteren.









Terug naar opdrachten